Turistička valorizacija Spomenika prirode “Slapovi Sopotnice”
Ljubica Čpajak (2004) učenica 2. razreda Trinaeste beogradske gimnazije, Beograd Mentorstvo: Elena Tadić, diplomirani geograf i analitičar zaštite životne sredine, student master akademskih studija Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Novom Sadu
Spomenik prirode “Slapovi Sopotnice” nalazi se na obroncima planine Jadovnik, na oko 17 km od Prijepolja, u jugozapadnoj Srbiji. Područje izvorišta reke Sopotnice stavljeno je pod zaštitu radi očuvanja morfo-hidroloških vrednosti predstavljenih sa četiri kraška vrela, nekoliko izvora i sedam bigrenih terasa preko kojih otiču vodotoci gradeći vodopade i slapove. Tema rada je ocenjivanje geolokaliteta Spomenik prirode “Slapovi Sopotnice” upotrebom M-GAM metode. Cilj istraživanja je odrediti potencijal za razvoj geoturizma na pomenutom lokalitetu. Korištena je M-GAM metoda u svrhu ocenjivanja lokaliteta, koji se ne fokusira samo na mišlјenje stručnjaka, već i na mišlјenje posetilaca i turista kroz anketni upitnik koji je sproveden za evaluaciju. Svaki ispitanik pomoću anketnog upitnika treba da odredi/oceni važnost (Im) svakog od 27 subindikatora (od 0.00 do 1.00) M-GAM modela. U ovom istraživanju ispitano je 3 stručnjaka koja su dala mišljenje o trenutnom stanju lokaliteta, dok je 16 turista određivalo važnosti faktora (Im). Geolokalitet je za sveukupnu ocenu za glavne vrednosti ocenjen sa 6.99, a za dodatne vrednosti 4.035. Najveće ocene su dobili indikatori reprezentativnosti, pejzaža i uklapanje lokaliteta u okolinu, dok su najniže ocene dobile dodatne vrednosti, poput restaratorskih usluga, kao i organizovane posete. Rezultati su upoređeni sa rezultatima ranijeg istraživanja u kom je korišćen isti metod za vodopad Ripaljku. Sopotnički vodopadi su ocenjeni višim ocenama za glavne vrednosti, a nižim za dodatne od vodopada Ripaljke, iako su oba imaju osrednju “turističku vrednost”. Zaključuje se da su potrebna ulaganja u razvoj infrastrukture i održivost geolokaliteta (bolja povezanost grada Prijepolja i lokaliteta, ulaganje u promotivne aktivnosti…)
Morfometrijska analiza Bačevačkog krasa
Rajko Lapčević (2004) učenik 2. razreda Osme beogradske gimnazije, Beograd Mentorstvo: dr Aleksandar Petrović, vanredni profesor, Geografski fakultet Univerziteta u Beogradu
Bačevački merokras se nalazi u zapadnoj Srbiji‚ 100km jugozapadno od Beograda i 10km južno od Valjeva. Cilj rada je da se uz pomoć GIS metode napravi morfometrijska karta vrtača u oblasti Bačevačkog krasa i da se pomoću nje odrede različiti faktori, poput zavisnosti pojave vrtača na različitim modifikatorima. Metodologija se sastojala od upotrebe topografskih i geoloških karata istraživanog područja, pomoću kojih su kreirane izohipse i hipsometrijski prikaz datog terena. Potom je usledilo kreiranje digitalnog elevacionog modela (DEM), koji je korišćen za analizu terena i položaje vrtača. Najdublja i najveća vrtače Bačevačkog krasa je pronađena u Mojsilovači i ima prečnik 220m i dubinu oko 35m, dok se najgušći deo sa vrtačama nalazi u Savićima. Na istraživanom području, koje je pribložno 9 kvadratnih kilometara, nalazi se ukupno 255 vrtače, što daje prosečnu gustinu 28,3 vrtače/km² i predstavlja veliku gustinu ovakvih pojava.
