Stavovi Gradske konferencije Saveza komunista Beograda prema društvenopolitičkoj situaciji u Srbiji 1972. godine
Danica Čović
Ovaj rad predstavja analizu stavova koje su članovi Gradske konferencije Saveza komunista Beograda 1972. godine imali o aktuelnoj društvenopolitičkoj situaciji u Jugoslaviji. Gradska konferencija SKB bilo je telo odgovorno za brigu o društvenim i političkim zbivanjima. Godina u pitanju je izabrana zbog turbulentnih dešavanja u državi te godine, u vezi sa primećenim rastom nacionalizma, stagniranjem samoupravljanja, i sve većim socijalnim razlikama, koje su tumačene kao udaljavanje od socijalizma. Takođe, 1972. godinu obeležile su i političke smene koje su potresle Savez komunista. Istraživanje je pokazalo da je Gradska konferencija imala želju da raspravlja o gorući problemima koji su mučili kako Savez komunista, tako i celu državu, ali da njena rešenja (iako veoma detaljna), često nisu bila sprovođena do kraja i nisu postizala rezultate za kakve su imala potencijal.
Delovanje Konferencije za društvenu aktivnost žena na teritoriji grada Beograda po pitanju emancipacije žena od 1961. do 1974. godine
Marta Đorđević
Rad se bavi delovanjem Konferencije za društvenu aktivnost žena u periodu od 1961. do 1974. godine. Reč je o organizaciji koja je radila na više nivoa, a u samom radu se istražuje aktivnost na teritoriji grada Beograda. Glavno istraživačko pitanje tiče se toga kako je i na koji način ova organizacija doprinela poboljšanju položaja žena na području Beograda po socijalističkim standardima. Takođe, u radu se može posmatrati na koji je način sve bliža saradnja sa Socijalističkim savezom radnog naroda (SSRN) i sve manja autonomija uticala na sam kvalitet delovanja organizacije. Rezultati istraživanja su pokazali da je za vreme rada ove organizacije došlo do određenih promena koje su značajno poboljšale položaj žena, a kao najvažnija stavka na koju je direktno uticala Konferencija može se navesti osnivanje Planiranja porodice u Beogradu. Pored ovoga, treba izdvojiti i rad na liberalizaciji zakona o abortusu koji je ova organizacija propagirala. Gubitkom samostalnosti i postepenom pripajanju SSRN-u, organizacija je svoj rad vršila sve efikasnije zahvaljujući finansijskoj i političkoj pomoći koja joj je dodeljena. Istraživanje se zasniva na građi fonda „Konferencija za društvenu aktivnost žena Beograd” Istorijskog arhiva Beograda.
Odjeci Brionskog plenuma među valjevskim komunistima (1966)
Pavle Ignjatović
U radu se analizira rad Opštinskog komiteta Saveza komunista u Valjevu, kao i njegovih osnovnih organizacija, u periodu neposredno nakon Brionskog plenuma. Posmatrane su reakcije valjevskih komunista na odluke Plenuma, ali i njihov rad na sprovođenju tih odluka. Istraživanje je zasnovano na arhivskoj građi Međuopštinskog istorijskog arhiva u Valjevu, fond „Opštinski komitet SKJ – Valjevo“. Istraživanje je pokazalo da su partijske organizacije valjevske opštine nakon Plenuma razvile široku delatnost na nekoliko polja: obrađen je slučaj Aleksandra Rankovića, razmišljano o potencijalnim izlivima nacionalizma i borbi protiv takvih pojava, posvećena pažnja zloupotrebama unutar službi bezbednosti i reorganizaciji Partije. Od svih ovih ciljeva, jedino je u obračun sa propustima bezbednosnih službi učinjeno nešto konkretno (istražena situacija i kažnjeni odgovorni), dok su u svim ostalim poljima komunisti valjevske opštine samo diskutovali, bez konkretne akcije.
Uloga i funkcija Gradskog sekretarija za zdravlje i socijalnu politiku prilikom dodeljivanja pomoći siromašnima 1945–1963
Rosko Klikovac učenik 3. razreda Treće beogradske gimnazije, Beograd
Ovaj rad bavi se ulogom i funkcijom Gradskog sekretarijata za zdravlje i socijalnu politiku prilikom dodeljivanja pomoći siromašnim licima u Beogradu. Hipoteza rada je ta da je ovaj sekretarijat ravnomerno i neometano uspevao da snabde siromašno stanovništvo neophodnim sredstvima za život. Ustanovljeno je da je sekretarijat bio preopterećen brojnim poslovima koji su smatrani za njihovu njegovu oblast rada i da novčana sredstva data od strane Ministarstva za socijalnu politiku često nisu bila dovoljna za ostvarivanje željenih namera. Istraživanje je pokazalo da je Sekretarijat bio blagonaklon mlađoj populaciji, i da je primetna diskriminacija starije populacije i one nesposobne za priređivanje. Zaključeno je da je Sekretarijat delovao sa glavnim ciljem ekonomske obnove grada i zemlje kroz masovno zapošljavanje stanovništva nastupajućih generacija.
Analiza tekstova o Jugoslaviji u američkoj štampi od 1945. do 1955. godine upotrebom računarskih metoda
Konstantin Žunić učenik 4. razreda, Treća beogradska gimnazija, Beograd
Jugoslavija se, nakon Drugog svetskog rata, našla u svetu koji je ubrzano postajao sve polarizovaniji. U blokovskoj podeli sveta koja je nastala, položaj Jugoslavije se stalno menjao – te su jugoslovensko-američki odnosi prolazili kroz pozitivne i negativne faze. Cilj ovog rada bio je da na analizira stavove o Jugoslaviji, koji su izneti u američkoj štampi. Građa koja je poslužila kao izvor istraživanja preuzeta je iz baze novina “Chronicling America“. Analizirani su svi članci u kojima se pojam „Yugoslavia“ pominje bar jednom u tekstu ili u naslovu. Obrađeni su članci od maja 1945. do maja 1955. Analiza teksta je rađena u programskom okruženju R, a pojedini članci su i čitani radi kontrole. Uočen je generalan trend poboljšanja sentimenta, ali u isto vreme pada broj članaka o Jugoslaviji. Rast u broju članaka i sentiment skoru je vezan za velike događaje, i ne postoji kontinuirano stanje povećane pažnje usmerene ka Jugoslaviji.
